Ήμασταν έτοιμοι για πόλεμο
Πώς έζησε την Κρίση των Ιμίων το 1996, ένας αξιωματικός σε μονάδα τεθωρακισμένων στην Κω.
Τον Ιανουάριο του 1996 βρίσκομαι να υπηρετώ στην Κω, επίλαρχος στα τεθωρακισμένα. Ήταν όλα ωραία και καλά, κάναμε καθημερινά την εκπαίδευσή μας, τις ασκήσεις μας, τις βολές μας, μέχρι τα μέσα του μήνα.
Μαθαίνουμε τότε από τους ανωτέρους μας ότι διαδραματίζονται κάποια πρωτόγνωρα γεγονότα. Τότε, να υπενθυμίσω, δεν υπήρχε ούτε Ίντερνετ, ούτε τίποτα, ήταν ό,τι μαθαίναμε μεταξύ μας. Μας λένε ότι στα Ίμια, κάτι νησάκια κοντά στην Καλόλιμνο και στην Κάλυμνο, έγιναν κάποια περιστατικά: Πήγαν δικοί μας εκεί, ο δήμαρχος της Καλύμνου με κάποιους άλλους και βάλανε μία ελληνική σημαία. Πήγαν την επόμενη κάποιοι Τούρκοι δημοσιογράφοι, κατέβασαν τη σημαία, βάλανε μία δικιά τους σημαία κι αυτό συνεχίστηκε επί μέρες.
Μέσα Ιανουαρίου, ο ταξίαρχος δίνει εντολή όλες οι μονάδες, οι αξιωματικοί, οι υπαξιωματικοί, οι στρατιώτες, να μπουν σε επιφυλακή. Δηλαδή, να είμαστε μέσα στις μονάδες και προετοιμασμένοι για οτιδήποτε. Στα άρματα μάχης ακόμα και σε καιρό ειρήνης, σε όλες τις ακριτικές περιοχές, δηλαδή στον Έβρο και στα νησιά, ο κανονισμός είναι τα μισά άρματα να είναι φορτωμένα πλήρως, έτοιμα για μάχη, με τα πυρομαχικά τους κι όλα τα παρελκόμενα. Αλλά δόθηκε εντολή και στις μονάδες που είναι στην οπισθοφυλακή, να είναι σε πλήρη ετοιμότητα. Μεταβήκαμε, λοιπόν, στις μονάδες και παραμείναμε για πολλές μέρες εντός, περιμένοντας να δούμε τι θα γίνει.
Περνούσαν οι μέρες. Κάποια στιγμή, ο υποδιοικητής της ταξιαρχίας πήρε τηλέφωνο. Το σήκωσα εγώ. «Ευτυχίδη, ενημέρωσε τους αξιωματικούς και τους υπαξιωματικούς: Η κατάσταση είναι τεταμένη και θα έχουμε γεγονότα. Ερχεται C130 αεροπλάνο από την Αθήνα. Ειδοποιήστε τις οικογένειές σας να μαζέψουν ό,τι πράγματα μπορούν, πρόχειρα. Θα τους πάρει το αεροπλάνο για να φύγουν για Αθήνα». «Βρε αμάν!» Ήταν κάτι το οποίο μας αιφνιδίασε.
“Προφανώς, πλέον υπήρχαν διασταυρωμένες πληροφορίες ότι θα γίνει κάτι πολύ σοβαρό κι ήθελαν να διώξουν τις οικογένειες.”
Αυτό είναι και καλό και κακό. Το καλό είναι πως σκέφτεσαι: «Δε θα έχω κοντά μου την οικογένεια, δε θα ανησυχώ για αυτή. Δε θα σκέφτομαι ότι κινδυνεύει η οικογένειά μου. Αν γίνει κάτι και χρειαστεί να πολεμήσω, θα είμαι πιο ελεύθερος». Από την άλλη, ντρέπεσαι να φεύγουν οι δικοί σου και να μένουν οι ντόπιοι πίσω.
Τέλος πάντων, παίρνω τηλέφωνο τη γυναίκα μου. Τότε είχαμε δύο παιδιά, σήμερα έχουμε τρία, και μέναμε στα ΣΟΑ, τα οικήματα που μένουν οι αξιωματικοί κι οι υπαξιωματικοί. Της λέω: «Ετοιμάστε πράγματα, το βράδυ έρχεται αεροσκάφος από την Αθήνα για να σας πάρει να φύγετε!» Εκείνη τα έχασε. Λογικό ήταν. Της λέω: «Δεν έχω να σου πω κάτι άλλο, κλείνω».
Μία ώρα μετά, με παίρνει εκείνη τηλέφωνο. «Κοίταξε να δεις, μαζευτήκαμε όλες οι γυναίκες εδώ, που ζούμε στα διαμερίσματα του στρατού. Αποφασίσαμε να παραμείνουμε εδώ, δεν πάμε πουθενά». «Γιατί;» «Γιατί να φύγουμε; Όλοι οι άνθρωποι που ζουν εδώ, τι είναι; Χειρότεροι από μας; Θα μείνουμε κι εμείς εδώ, αφού θα είστε κι εσείς κι οι ντόπιοι εδώ». Και μου κλείνει το τηλέφωνο στα μούτρα! Το λέω και συγκινούμαι ακόμα και τώρα, γιατί δεν περίμενα, τέτοια αντίδραση. Σκέφτηκα: «Κοίτα να δεις, υπάρχουν πατριώτες». Πράγματι, έμειναν όλες οι γυναίκες των στρατιωτικών τότε εκεί.
Συνεχίσαμε τις προετοιμασίες και ξαφνικά πιάνει μία τρομακτική καταιγίδα, πραγματικά τρομακτική. Τόση δυνατή βροχή, δε θυμάμαι ποτέ ξανά. Κι αέρας, φοβερός. Είμαστε στο στρατόπεδο, έχει νυχτώσει και παίρνει τηλέφωνο ο ταξίαρχος τον διοικητή: «Ραφαήλ, η κατάσταση είναι τεταμένη, όλες οι μονάδες να βγουν στους χώρους διασποράς τώρα!» Ο χώρος διασποράς είναι το εξής: Σε περίπτωση πολέμου, εγκαταλείπεις τα στρατόπεδα για να μη σε χτυπήσει η αεροπορία του εχθρού μέσα στο στρατόπεδο και σε καταστρέψει. Πας σε χώρους έξω, οι οποίοι έχουν προεπιλεγεί για κάλυψη των αρμάτων κι όλου του στρατιωτικού υλικού.
Βγήκε όλη η μονάδα έξω, εν μέσω της καταιγίδας. Μου λέει ο διοικητής, ως υποδιοικητής που ήμουν: «Μείνε πίσω, κάνε έλεγχο να είναι όλα ασφαλισμένα». Κράτησα μαζί μου πέντε-έξι στρατιώτες οι οποίοι δεν ήταν μάχιμοι, ήταν οι «Ι» που λέμε στον στρατό, άοπλοι. Τους κράτησα πίσω και τους έβαλα σκοπούς χωρίς όπλα, απλώς για να επιτηρούν τον χώρο γύρω από το στρατόπεδο. Κι έμεινα εγώ κι ο διαχειριστής υλικού της μονάδος, ο οποίος ήταν ένας νεαρός λοχίας. Μείναμε μόνο οι δυο μας.
Κατά τη 1μιση τη νύχτα, με παίρνει ο υποδιοικητής της ταξιαρχίας και μου λέει: «Ευτυχίδη, άρχισε επιστράτευση εφέδρων. Θα αρχίσουν να έρχονται, να τους ντύσετε και να τους εντάξετε στις μονάδες σας».
Εγώ δεν είχα κόσμο, όπως είπα ήμουν μόνο εγώ κι ένας λοχίας. Τέλος πάντων, αρχίζουν οι άνθρωποι να καταφθάνουν μες στην καταιγίδα, στην πύλη του στρατοπέδου. Με πολιτικά, άνθρωποι διαφόρων επαγγελμάτων, άνθρωποι που είχαν υπηρετήσει παλιότερα και τώρα τους ειδοποίησαν να πάρουν όπλα. Τους βάλαμε μέσα και τους οδηγήσαμε στην αποθήκη υλικών. Βλέπω τους πέντε πρώτους και λέει ο λοχίας: «Κύριε διοικητά, δεν έχω χέρια, πώς θα τους ντύσω τους ανθρώπους;»
Λέω στον πρώτο: «Εσείς, κύριε, τι δουλειά κάνετε;» «Είμαι δάσκαλος». «Πάρα πολύ ωραία, δάσκαλέ μου, καθίστε κάτω». Του δίνω την κατάσταση των υλικών και λέω: «Όταν θα μπαίνει ο Μάκης, ο Γιώργος κλπ. με τη σειρά, εσείς θα σημειώνετε τα υλικά που παίρνει στην καρτέλα του. Θα υπογράφει ότι τα παρέλαβε και τέλος. Μπορείτε;» «Άνετα» «Ευχαριστώ πολύ!» Στον επόμενο: «Εσείς τι δουλειά κάνετε;» «Εγώ είμαι ξυλουργός». «Πολύ ωραία. Εσείς θα είστε στις φόρμες, θα τους δοκιμάζετε τη φόρμα, θα τους ντύνετε και θα φεύγουν. Εύκολο;» «Εύκολο».
Έτσι συνεχίστηκε. Τους πέντε-έξι πρώτους τους έκανα αποθηκάριους. Κύλησε ρολόι. Έρχονταν, ντύνονταν, έφευγαν. Τους έπαιρνε το στάγιερ, το φορτηγό, και τους πήγαινε έξω, εκεί που ήταν μονάδα. Φόρτωσαν και πυρομαχικά επιπλέον στα άρματα.
Μία στιγμή, με ειδοποιούν πως με καλεί ο ταξίαρχος. Μου λέει: «Θέλω μία ίλη αρμάτων τώρα, μέσα σε μισή ώρα να κατέβει στην παραλία! Περιμένουμε απόβαση του εχθρού!»
Ειδοποιώ τον διοικητή και μου λέει: «Εγώ δεν είμαι κοντά για να τους φτιάξω». «Άστο, θα το κανονίσω εγώ!» Παίρνω έναν ίλαρχο, διοικητή ίλης: «Δημήτρη, ορίζεσαι ως επικεφαλής μιας ίλης αρμάτων που θα μεταβεί εκεί. Θα πάρεις από τις τρεις ύλες αρμάτων, από τέσσερα άρματα, θα δημιουργήσεις μία δική σου ύλη. Και θα φύγεις κάτω για την παραλία». Σε 10 λεπτά με παίρνει και μου λέει: «Έχω συγκροτήσει την ίλη, φεύγω τώρα!» «Πολύ ωραία, καλή επιτυχία!» Και φεύγει για εκεί που δόθηκε εντολή από την ταξιαρχία.
Όλα αυτά έγιναν το ίδιο, βράδυ, την ίδια νύχτα, μέσα σε λίγες ώρες. Ήταν το βράδυ που νομίζαμε πως άλλαξε όλη η ζωή μας για πάντα. Πως περιμένουμε τον εχθρό, να πολεμήσουμε.
Αλλά τελικά, εχθρός δεν ήρθε ποτέ! Ο εχθρός δεν ήρθε ποτέ. Βγήκε ο πρωθυπουργός, ο Σημίτης, βγήκε στη Βουλή το ξημέρωμα εκείνο, στις 5μισι-6 κι είπε: «Ευχαριστούμε τους Αμερικάνους που μεσολάβησαν κι έληξε η κρίση».
Εκείνη τη νύχτα, με αυτή την καταιγίδα, έστειλαν πάνω από τα Ίμια ένα ελικόπτερο του Πολεμικού Ναυτικού, το οποίο επισήμως έπεσε λόγω της κακοκαιρίας. Αλλά από τις μαρτυρίες που συνέλεξα από ανθρώπους οι οποίοι υπηρετούσαν τότε στη φρεγάτα Ναυαρίνο, πιστεύω ότι το έριξαν οι Τούρκοι το ελικόπτερο. Και σκοτώθηκαν τρία παλικάρια, νεαροί αξιωματικοί του Ναυτικού, ο Βλαχάκος, ο Καραθανάσης κι ο Γιαλοψός. Γίνεται κάθε χρόνο μνημόσυνο στη μνήμη τους.
Εγώ αυτό που θέλω να πω για τα Ίμια, είναι πως ήμασταν έτοιμοι. Όλες οι μονάδες ήταν σε ετοιμότητα. Πολλές φορές και σήμερα ακόμα, χλευάζουν το στρατό ορισμένοι: «Ωχ μωρέ, άμα γίνει τίποτα τι στρατό έχουμε; Τι εξοπλισμούς έχουμε;» Άνθρωποι που δε γνωρίζουν, που τα ακούνε απ’ έξω, ανενημέρωτοι. Δεν ισχύουν αυτά. Ο στρατός μας είναι έτοιμος.
Από εκείνες τις μέρες, μου έχουν μείνει τα εξής: Πρώτον, το σθένος κι αυτή η ψυχική ανάταση που αισθανόμουν εγώ, αλλά κι όλο το προσωπικό της μονάδας. Από τον διοικητή μέχρι τον τελευταίο στρατιώτη. Όλοι ήμασταν έτοιμοι να πάμε να πολεμήσουμε. Τώρα είναι ευκαιρία, είμαστε έτοιμοι, πάμε και χτυπάμε! Δε σκέφτεσαι εάν θα χτυπηθείς ή τι κόστος θα έχει. Πάω να πολεμήσω, τέλος. Για αυτό εκπαιδεύτηκα, για αυτό σπούδασα. Δεύτερον, τη συγκίνηση που ένιωσα για τη στάση των γυναικών μας. Όποτε το σκέφτομαι αυτό, ανατριχιάζω. Και τρίτον, πόσο ο κόσμος στην Κω, οι ντόπιοι, κατάλαβαν την αξία των Ενόπλων Δυνάμεων. Ήρθαν πιο κοντά μας, γιατί ειδικά σε αυτά τα νησιά επειδή ζουν από τον τουρισμό, τον στρατό τον έχουν στο περιθώριο. Ε, από τα Ίμια κι όσον καιρό ακόμα έμεινα στην Κω, είχε αλλάξει πια η συμπεριφορά τους απέναντι μας.
