Μια ζωή στον κίνδυνο
Ένας εναερίτης περιγράφει περιστατικά και ατυχήματα από την επαγγελματική του καθημερινότητα.
Δουλεύω πάνω από τριάντα χρόνια στη ΔΕΗ, ως τεχνίτης και ως εναερίτης. Μένω στην Καλαμάτα. Από τα 15 μου δουλεύω, έχω κάνει διάφορες δουλειές, οικοδομή και άλλα. Η πρώτη δουλειά ήταν σε ένα μάστορα ηλεκτρολόγο. Έτσι έφτασα στα 18 και μετά πήγα στρατιώτης. Τελειώνοντας τον στρατό ψάχνοντας πάλι για δουλειά πήγα -τυχαία- σε έναν εργολάβο που έφτιαχνε τα έργα δικτύων διανομής της ΔΕΗ τότε. Αυτό όρισε την περαιτέρω εξέλιξη στη ζωή μου.
Θυμάμαι ακόμα την πρώτη μέρα που πήγα για δουλειά εκεί. Εντυπωσιάστηκα, δεν ήμουν εξοικειωμένος. Δεν είναι όπως σε μια οικοδομή, όπου περνάς απ’ έξω και τους βλέπεις να δουλεύουν. Εδώ ήταν αλλιώς… Μπήκα στο εργοτάξιο και είδα τους μεγάλους γερανούς. Υπήρχαν ταυτόχρονα 3 - 4 συνεργεία διαφορετικά, το καθένα με τον δικό του γερανό. Φόρτωνε πράγματα, έπρεπε να έχεις το νου σου. Τα υλικά και τα εργαλεία ήταν βαριά, το ατύχημα καιροφυλακτούσε οποιαδήποτε στιγμή.
Ήταν μια δουλειά επικίνδυνη, δεν πήγα με σκοπό να κάτσω αλλά μου κέντρισε το ενδιαφέρον. Είχε και μεγάλες διαδρομές, γυρίζαμε κάθε μέρα και σε διαφορετικό μέρος, γνωρίζαμε ανθρώπους. Είχε αρκετούς κινδύνους, μου άρεσε αυτό.
Από την πρώτη εβδομάδα κατάλαβα ότι πρέπει να έχω το νου μου. Φορτηγά, γερανοί, ανυψωτικά, βάρη. Ψιλοατυχήματα, κοψίματα και σκισίματα υπήρχαν, αλλά ήταν πράγματα που τα αντιμετώπιζες. Δεν με πείραζε ποτέ ένα χτύπημα, ένας πόνος.
Μία φορά τουμπάραμε με ένα φορτηγό. Πήγαμε να σηκώσουμε ένα πολύ μεγάλο βάρος, μια τσιμεντοκολώνα γύρω στους 3,5 τόνους. Δεν ήταν έμπειρος ο χειριστής, τούμπαρε στο πλάι ο γερανός. Έπεσαν πάνω μου του κόσμου τα σίδερα αλλά εντάξει, πέρασε…
Σοβαρός τραυματισμός δεν υπήρχε, μόνο πολλοί μώλωπες, μελανιάσματα και μυϊκοί πόνοι. Δεν πρόλαβα να σκεφτώ. Ήταν ο φόβος και η στιγμιαία αντίδραση να αποφύγεις το χτύπημα. Αντιδράς ενστικτωδώς. Ούτε έριξα ευθύνες σε κανέναν, ποτέ. Είναι κάτι που συμβαίνει. Ούτε και αυτός με τον γερανό το ήθελε.
Δεν δέχτηκα να πάω σε νοσοκομείο ή στον γιατρό. Όμως την ίδια μέρα είχαν μελανιάσει τελείως τα χέρια μου, γύρω από τους καρπούς υπήρχαν κύκλοι μαύροι, δεν μπορούσα να σφίξω τίποτα. Οπότε αναγκαστικά κάθισα σπίτι γύρω στις 7-10 μέρες. Μετά πήγα στη δουλειά μου κανονικά.
Για να γίνει σαφές το πόσο σκληρή ήταν αυτή η δουλειά, στα 40 άτομα που ξεκινούσαν εκεί, ανά μήνα τα 39 έφευγαν. Μετά από λίγες μέρες χωρίς καν να πληρωθούν. Ήταν πολύ σκληρή δουλειά για τα χρήματα που έπαιρνες.
Όσο δούλευα στον εργολάβο, σχετικά γρήγορα κατάφερα να γίνω, τεχνίτης, εναερίτης. Μου άρεσε από την αρχή, ανυπομονούσα να ανέβω σε στύλο, ήμουν καλός στη δουλειά μου.
Ο βασικός εξοπλισμός ενός εναερίτη είναι η ζώνη που φοράει και δένεται με αυτήν για να ανέβει στο στύλο. Είναι τα διάφορα ζευγάρια πέδιλα που έχει ανάλογα με τον τύπο της κολώνας για να μπορέσει να αναρριχηθεί. Είναι ο φακός κεφαλής, το κράνος, τα μονωτικά γάντια. Και φυσικά είναι τα άρβυλα όπως και διάφορα εργαλεία. Κατσαβίδια γαλλικά κλειδιά κλπ.
Έπρεπε να προσέχεις την τάση του ρεύματος. Βέβαια, μας έκοβε το ρεύμα η ΔΕΗ και πηγαίναμε μετά και δουλεύαμε εμείς. Και πάλι όμως υπήρχαν ατυχήματα.
Ένας συνάδελφος μου, Κυριάκος λεγόταν, πήγε σ’ ένα μετασχηματιστή στον οποίο δεν είχαν κόψει το ρεύμα. Μάλλον θα κατάλαβε λάθος, λέγοντας του ότι θα πας μετά το ποτάμι δεξιά, εκείνος πήγε αριστερά νομίζω. Πήγε σ’ ένα δίκτυο με 20.000 volt. Κάηκε, έλιωσαν τα χέρια του. Έγινε μεγάλος αγώνας για να ζήσει γιατί η φωτιά είχε προχωρήσει στο σώμα του. Του έκοψαν ιστούς, του έκοψαν ό,τι έβγαζε υγρά. Είχα πάει να τον δω στο νοσοκομείο στην Αθήνα. Τελικά γλίτωσε. Βέβαια, πέρασε πολύ επίπονα για δύο χρόνια, αλλά τέλος πάντων τώρα είναι καλά. Τον βλέπω ακόμα.
Θυμάμαι και ένα άλλο περιστατικό στην περιοχή των Φιλιατρών. Από το πολύ αλάτι οι στύλοι είχαν γίνει σκληροί σαν τσιμέντο.
Οπότε, όταν ανέβηκα ψηλά στα 9-10 μέτρα και ενώ φορούσα τη ζώνη, γλίστρησα. Χτύπησε το ένα πέδιλο το άλλο.
Επειδή ήταν πολύ σκληρός ο στύλος απ’ τα αλάτια, ξεκάρφωσε το πέδιλο και πήγα ευθεία κάτω και έσκασα στο χώμα. Λοιπόν, μετά από πέντε λεπτά συνέχισα τη δουλειά μου. Ήμουν και μικρός τότε, δεν μπορούσες να πάθεις εύκολα κάτι, δηλαδή τα μυϊκά προβλήματα δεν με ακούμπαγαν καν.
Λόγω της σκληρής δουλειάς που κάναμε ήμασταν όλοι αδελφοποιημένοι. Δεν υπήρχε κάποιος που να βγάζει λιγότερη ή περισσότερη δουλειά. Είχαμε δεθεί πολύ. Αν τύχαινε και βρισκόμασταν το βράδυ εκτός δουλειάς «τσακωνόμασταν» ποιος θα πρωτοκεράσει τον άλλον.
Έπαιρνα απ’ τους εργοδότες συγχαρητήρια. Τα συγχαρητήρια ήταν βέβαια για δικό τους όφελος… Ώσπου κάποια στιγμή έδωσα εξετάσεις στη ΔΕΗ. Πέρασα και με έστειλαν στη Φλώρινα για εκπαίδευση. Εκπαίδευση που εγώ την είχα ήδη από τον εργολάβο. Η διαφορά ήταν ότι πλέον θα δούλευα υπό τάση ρεύματος.
Μία άλλη διαφορά είναι πως στην ΔΕΗ και σήμερα στο ΔΕΔΔΗΕ, επειδή είναι και πιο πολλά άτομα και άλλος τρόπος εργασίας, δεν υπήρχε το ιδιο δέσιμο. Υπήρχαν οι δραστήριοι, οι λιγότερο δραστήριοι, οι πιο εργατικοί, οι τεμπέληδες κλπ. Βλέπεις ψιλοαδικίες αλλά δεν μπήκα ποτέ στο τρυπάκι να πω γιατί ο άλλος δούλεψε λιγότερο. Ήταν κάτι που δεν με πείραζε.
Ατυχήματα συνέβαιναν και θα συμβαίνουν πάντα. Αν τηρούνται τα μέτρα ασφαλείας δεν έχεις να φοβηθείς τίποτα. Αλλά όσο παλιώνεις σε μια δουλειά, τόσο πιο πιθανό είναι να πάθεις κάποιο ατύχημα απ’ την πολλή σιγουριά.
Η καθημερινότητα, η ρουτίνα σε κάνει να αδρανείς. Μπορεί να σκέφτεσαι το «πότε θα τελειώσω;» Ή να λες: «το έχω κάνει τόσες φορές, δεν θα πάθω τίποτα». Έτσι συμβαίνουν τα ατυχήματα. Ελπίζω να μη μου συμβεί ποτέ κάτι σοβαρό.
Δεν υπάρχει μέρα που δεν υπάρχουν βλάβες. Υπάρχουν απλά μέρες με λιγότερες και μέρες με περισσότερες βλάβες. Εμείς έχουμε τον περισσότερο όγκο δουλειάς όταν ο καιρός είναι άσχημος. Δηλαδή μπορεί να χιονίζει ή να έχει 12 μποφόρ αέρα και πάρα πολλούς κεραυνούς και εσύ να πρεπει να δουλέψεις. Βέβαια οι οδηγίες λένε πως δεν πρέπει να δουλεύεις όχι μόνο όταν έχει κεραυνούς, αλλά ακόμα και όταν είναι ιονισμένη η ατμόσφαιρα. Κάτι που βέβαια δεν τηρείται γιατί ο κόσμος θέλει ρεύμα και χρειάζεται ρεύμα. Οπότε θα δουλέψεις και με κακοκαιρία.
Όσο μεγαλώνεις οι ευθύνες αυξάνονται. Δεν μπορείς να ζητήσεις ευθύνες από ένα παιδί που θα είναι στο ΔΕΔΔΗΕ λίγα χρόνια και δεν ξέρει ούτε το δίκτυο, ούτε την περιοχή, ενώ εσύ είσαι τριάντα. Τις ευθύνες τις έχεις εσυ.
Ένα πράγμα που σου μένει σε αυτή τη δουλειά είναι η ευγνωμοσύνη των ανθρώπων. Ειδικά σε εποχές που φέρναμε το ρεύμα σε μέρη που δεν είχε πάει ακόμα. Όπως για παράδειγμα ένα χωριό κοντά στην Καρδαμύλη. Τότε δεν υπήρχε καν δρόμος για να φτάσεις εκεί. Τα υλικά και οι κολώνες πέρασαν με ένα συρματόσχοινο γύρω στα 100 μέτρα πάνω από ένα φαράγγι.
Δουλεύαμε για δύο μέρες και όταν τελειώσαμε οι άνθρωποι εκεί μας έκαναν τραπέζια για να μας ευχαριστήσουν, μας έκαναν δώρα. Γιατί ήταν μεγάλο πράγμα για αυτούς τους ανθρώπους.
Δεν μου πέρασε ποτέ απ’ το μυαλό να παρατήσω τη δουλειά. Ούτε να σκέφτομαι ότι θα δουλέψω βράδυ, θα δουλέψω Πάσχα, θα δουλέψω Χριστούγεννα. Για μένα όλες οι μέρες είναι ίδιες. Δεν μπορώ να με φανταστώ να κάνω άλλη δουλειά. Δεν μπορώ να με φανταστώ να είμαι σε ένα γραφείο. Μου αρέσει πολύ η δουλειά μου.
