ΝΑΤΕΛΑ ΙΤΣΟΥΑΪΤΖΕ: Ξέρεις η συζήτηση μας ξεκίνησε τότε το τι θυμάσαι, από εκεί από τις αναμνήσεις. Και μετά πήγαινα στο σπίτι σκεφτόμουν και λέω κοίτα να δεις τώρα. Εμείς όταν συναντιόμαστε εκεί ας πούμε επειδή με βλέπεις σπάνια το ρωτάς κατευθείαν. Εμείς στο σπίτι που ζούμε μέσα σε αυτά σχεδόν ποτέ δεν το συζητάμε.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΕΩΡΓΟΥΔΑΚΗΣ: Εσύ το προτιμάς αυτό φαντάζομαι το να μη το συζητάτε μες στο σπίτι.
ΝΑΤΕΛΑ: Να συζητήσουμε τι; Τα πρώτα χρόνια υπήρχε σαν εθισμός ότι εγώ κοιτούσα τις φωτογραφίες και παλιά βίντεο που δεν ήταν και πολλά. Γιατί που να ξέραμε. Εμείς δεν είχαμε και πολλές δυνατότητες. Και μετά έκλαιγα. Ήταν σαν ξέρεις κανονικό πώς κάνω μοιρολόι και τα λοιπά. Και μετά άρχισε να μαλώνει η μητέρα μου. Λέει μη το σκέφτεσαι συνέχεια. Δεν πρέπει να είναι έτσι. Μετά από αυτό που έχει περάσει όλα αυτά έχουν άλλη εμπειρία οι μεγάλοι. Λέει, δεν μπορούμε να το κάνουμε συνέχεια.
Μετά είδα ότι και ο Δημήτρης στεναχωριέται. Αυτός στεναχωριόταν, στεναχωριόταν από μέσα του και ορίστε, τώρα αρρώστησε κιόλας. Μετά μαλώναμε λέω γιατί δεν με αφήνετε να το κάνω. Εγώ θέλω να το κάνω. Μετά όμως κατάλαβα που ίσως γι' αυτό χάλασε η καρδιά μου. Γιατί να το ζορίζεις τον εαυτό σου, να κλαις. Και περίπου μετά από πέντε χρόνια έπαθα κάτι σαν αλλεργία για τα δικά μου δάκρυα. Αν θα κλάψω έστω και λίγο τα μάτια μου πρήζονται πάρα πολύ. Δεν ξέρω αν είναι από την ιατρική άποψη είναι αυτό. Αλλά φαίνεται τόσο πολύ που μετά ντρέπεσαι να πας στην δουλειά.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Η καρδιά τι έπαθε;
ΝΑΤΕΛΑ: Έχω διάταξη αορτής.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Ναι;
ΝΑΤΕΛΑ: Ναι. Ρωτούσε, ο γιατρός έλεγε συνήθως όταν έχετε πολύ μεγάλη πίεση. Δεν είχα πίεση, αλλά δεδομένου που ζοριστήκαμε αρκετά.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Όσο να πεις.
ΝΑΤΕΛΑ: Ναι. Αύριο έχω εξετάσεις.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Καλό κουράγιο μ’ αυτό. Να φέρω και ένα νεράκι;
Έλεγα να ξεκινούσαμε με το Schubert.
ΝΑΤΕΛΑ: Ναι και αυτό γίνεται. Απλά δεν βρήκα παρτιτούρα.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Την έχω εγώ, μην αγχώνεστε
ΝΑΤΕΛΑ: Μόλις χθες μεταξύ μας χωρίς να ξέρω ότι θα κάνεις αυτή την πρόταση κάτι έλεγα ότι παίζαμε τότε ντουέτα και ήταν πάρα πολύ ωραία. Έλεγα σε μια μαθήτρια έλα να παίξουμε, και την πρότεινα λέω Libertango μπορούμε να παίξουμε, Scaramouche με την Πατρίκα που παίξαμε. Xιλιατρία μπορούμε να παίξουμε.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Ναι. Πάμε να παίξουμε λίγο;
ΝΑΤΕΛΑ: Πάμε!
ΧΡΗΣΤΟΣ: Πού πάμε;
ΝΑΤΕΛΑ: Το πεντάλ εσύ τώρα, ε;
ΧΡΗΣΤΟΣ: Ναι!
ΝΑΤΕΛΑ: Ωχ, καρέκλα. Η καρέκλα η κειμήλιο
ΧΡΗΣΤΟΣ: Είναι, είναι πολύ καλή. Η μουσική, το πιάνο, βοηθούσε τότε καθόλου;
ΝΑΤΕΛΑ: Σαν άνθρωπος της τέχνης, σε τέτοια τραγικά γεγονότα δεν θα μπορέσεις να κάνεις ούτε μουσική, ούτε οτιδήποτε άλλο. Δεν νομίζω. Πρέπει να περάσει χρονικό διάστημα που είναι διαφορετικό από τον καθένα. Μπορεί να είναι από εβδομάδες μέχρι χρόνια. Κάποιος μπορεί να είναι τόσο εύθραυστος που θα διαλυθεί για πάντα. Δεν είναι λίγες περιπτώσεις. Είναι στον καθένα.
Γι' αυτό, εγώ τώρα που βλέπω εσάς, ας πούμε, τους μικρούς, με το πέρασμα του χρόνου λέω, «Κοίταξε, αυτός, ας πούμε, άντεξε. Έχει χαρακτήρα». Ο άλλος λύγησε. Δεν άντεξε. Γιατί ο καθένας είναι διαφορετικός. Με τα χρόνια γίνεσαι πολύ πιο υπομονητικός και ελαστικός. Τα νιάτα είναι, πώς να το πούμε, άκαμπτα. Μόνο έτσι και τίποτα. Μετά λες, «έλα τώρα και αυτός μπορεί να ζήσει». Πραγματικά.
Μετά από αυτό που περάσαμε εμείς, μετά που περάσαμε την τραγωδία μας, καταλαβαίνω καλύτερα τους άλλους. Για μένα τώρα δεν υπάρχουν πλέον παράξενοι άνθρωποι. Ας πούμε, μίλησα με μια κοπέλα και καθώς μιλούσαμε, εγώ παρατήρησα ότι αυτή έχει, ξέρεις αυτές οι χαρακτηριστικές χαρακιές στο χέρι όταν κάποιος αυτοτραυματίζεται ή ίσως μπορεί να δοκίμασε να κόψει φλέβες. Αυτή είδε το βλέμμα μου, αλλά εγώ δεν άλλαξα ούτε τόνο στη φωνή μου και τα λοιπά. Για μένα ήταν κάτι που μπορώ να το καταλάβω. Ούτε μου φάνηκε πολύ περίεργο. Ποιος ξέρει τι την οδήγησε σ' αυτό. Υπάρχουν άσχημες καταστάσεις.
Εμείς κάπως διαχωρίζουμε τους ανθρώπους, ας πούμε. Να, αυτός είναι επιτυχημένος, ο άλλος ας πούμε looser. Αλλά δεν σκεφτόμαστε πως ίσως looser έκανε δεκαπλάσια προσπάθεια να κρατηθεί εκεί που είναι από αυτόν που του δόθηκαν όλα τα εφόδια για να πετύχει κάτι;
ΧΡΗΣΤΟΣ: Ισχύει…
ΝΑΤΕΛΑ: Ναι, εγώ ας πούμε ήρθα στην Ελλάδα με μια τσάντα. Έτσι είναι, λοιπόν για πάμε!
ΧΡΗΣΤΟΣ: Ωχ, θεέ μου
ΠΑΙΖΟΥΝ ΠΙΑΝΟ
ΝΑΤΕΛΑ: Το ‘64 εγώ γεννήθηκα στην πόλη Νάλτσικ, που είναι πρωτεύουσα του σπουδαίου κρατίδιού Καμπαρντίνα-Μπαλκάρια. Είμαι αρκετά μεγαλύτερη από τι φαίνομαι, αλλά μάλλον αυτό είναι κληρονομικό. Γιατί και η μητέρα μου φαίνεται μικρότερη από τα 92 της χρόνια. Η μητέρα μου ξεκίνησε να δουλεύει στο εργαστάσιο, ήταν τεχνικός τροφίμων. Και λέει, κάποια στιγμή κατάλαβα που αν δε θα κάνεις ας αν δεν θα κάνεις ας πούμε κάτι σαν καριέρα στον πολιτικό στυλ δεν θα ανεβείς μετά στην επιφάνεια. Δεν θα φύγεις από εκεί. Και άρχισε να ασχολείται, να συμμετέχει στο κόμμα. Εμείς ένα κόμμα είχαμε, δεν είχαμε κάποιο άλλο.
Ο πατέρας μου ήτανε οικονομολόγος. Αλλά η πρώτη πρώτη του δουλειά εκεί που τον έστειλαν ξέρεις τι ήταν; Ήταν σαν δεκανέας λέγεται αυτό στο στρατόπεδο πολιτικών κρατουμένων. Λέει που εκεί ήταν κάτι παλαιοί αξιωματικοί της τσάρικης κυβέρνησης. Φαντάσου πώς περνούσανε. Δέκα ώρες την ημέρα αυτοί κόβανε ξύλα. Και μετά κάνανε βραδιές γαλλικής ποίησης με κιθάρα, με κεριά. Οι παλιές συνήθειες δεν φεύγουνε, από τότε εγώ σκέφτομαι ότι είναι σημαντικό εσύ τι θα κάνεις μ’ αυτό που έχεις. Δεν έχει σημασία αν βρίσκεσαι στο Excelsior Hotel ή, ας πούμε, στα βάθη της Σιβηρίας.
Τα παιδικά μου χρόνια ήταν σχετικά καλά. Πήγα στο παιδικό σταθμό χωρίς πολύ μεγάλη επιτυχία. Σαν παιδάκι μάλλον ήμουν λίγο παράξενο παιδί. Τέσσερα χρονών έμαθα να διαβάζω. Ανακάλυψαν οι δασκάλες που όπως τώρα καταλαβαίνω ήταν μικρές μάλλον στην ηλικία ότι εγώ διαβάζω πολύ καλά. Μου έδιναν βιβλίο, εγώ τα διάβαζα στα άλλα τα παιδιά και αυτές μαζεύονταν για συζήτηση. Βαρέθηκα και μια μέρα σηκώθηκα και έφυγα μόνη μου. Πέρασα δύο ή τρεις οδούς στο στυλ της Τσιμισκής. Και ήρθα στο σπίτι. Επικρατούσε μεγάλη αναστάτωση.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Αλήθεια;
ΝΑΤΕΛΑ: Ναι. Τώρα φαντάσου οι άλλοι που κατάλαβαν πως τους λείπει το παιδί.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Πω, πω!
ΝΑΤΕΛΑ: Μετά θυμάμαι, αυτό θυμάμαι πολύ καλά. Πριν θα πάω στο δημοτικό, ήθελα πάρα πολύ να μάθω Αγγλικά ή Γαλλικά. Μου αγόραζαν και ένα βιβλίο στα Γαλλικά που λεγόταν «Ρικικί και Ριντουντού». Ήταν δύο ζωάκια. Σίγουρα θα το βρούμε, αν θα ψάξουμε. Και θυμάμαι που έπαιζα έξω και από την φαντασία μου έλεγα κάτι που μου φαινόταν σαν Αγγλικά. Και μου έλεγε η γιαγιά ότι σταμάτησε μια κυρία και έλεγε «απίστευτο!», λέει. «Εγώ είμαι δασκάλα Αγγλικών. Το παιδί μιλάει κάτι, δεν είναι Αγγλικά, αλλά μοιάζει πάρα πολύ, έτσι απ’ το αυτί!»
Στην πρώτη δημοτικού, εμείς γυρίσαμε στην Γεωργία που μας δώσανε σπίτι σε μια πόλη που ήταν περισσότερο σαν εργατούπολη. Δηλαδή όχι Τιφλίδα. Κάπου πιο κοντά. Η πρώτη τάξη ήταν λίγο κουραστική λόγω που έπεφτε αρκετό ξύλο γενικώς. Ήμουνα πολύ ψηλή και βέβαια ο χαρακτήρας μου ήταν πάντα, ξέρεις, στο στυλ οφθαλμός αντί οφθαλμού και επειδή κάποιος κάποιον θα χτυπούσε, χτυπούσα και εγώ. Ένας συγκεκριμένος, τώρα δεν θυμάμαι το επίθετο του, χτυπιόμασταν κάθε μέρα. Και πήγε η μητέρα μου στο σχολείο και λέει «Τι είναι αυτό κάθε μέρα έρχεται και κλαίει και τα λοιπά». Τον πιάσανε, αυτός δεν ήταν καλό μαθητής, ήταν πολύ κακός μαθητής. Και τον βάλανε μπροστά στο σύλλογο και με αυστηρό ύφος τον ρωτάει η διευθύντρια «Τι είναι αυτό, γιατί την χτυπάς την Νατέλα κάθε μέρα. Γιατί εσείς κάνετε έτσι, δεν είναι σωστό». Άκου τώρα την απάντηση. Αυτός ατάραχος δήλωσε. Λέει, «επειδή λέω εγώ την αγαπώ, αλλά αυτή είναι η καλή μαθήτρια και δεν θα μου δώσει ποτέ σημασία». Οι δάσκαλοι μάλλον κρατηθήκανε να μην σκάσουν από τα γέλια. Αλλά άκου τραγωδία.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Ναι, απίστευτο!
ΝΑΤΕΛΑ: Τώρα πώς πας από αυτό, που αγαπάς αλλά δε δίνεις σημασία και τη χτυπάς, δε ξέρω.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Ναι…
ΝΑΤΕΛΑ: Μια φορά τον ρώτησα λέω. Όταν μου ανέφερε ότι στο σχολείο γίνονται διάφορα. Λέω και. Και επειδή εγώ έχω εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα. Λέω και. Όταν σε χτυπάνε εσύ γιατί λέω. Δεν μπορώ να χτυπήσω άλλο παιδί. Παρότι που είχε ύψος, όγκος και τα λοιπά. Δεν ήθελε να το κάνει. Δεν ήθελε να το κάνει.
Έμαθα την μοναξιά γιατί αρρώστησα πολύ. Την 3η Δημοτικού την πέρασα εσώκλειστη σε ένα σανατόριο. Εκεί είχαμε σχολείο αλλά κάναμε θεραπείες. Πέρασε ολόκληρος χρόνος που δεν ήμουνα στο κανονικό σχολείο.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Τι είχατε;
ΝΑΤΕΛΑ: Φυματίωση. Ήμασταν αρκετά παιδιά. Παρότι που είχαμε εμβόλιο όλοι, υπάρχει ένα μικρό ποσοστό που μπορεί να υπάρχει μια πιθανότητα πολύ μικρή από το εμβόλιο αρρωσταίνεις. Δύσκολο είναι.
Μετά γυρίσαμε στην Καμτσάτκα και μετά φοιτούσα στο ίδιο σχολείο. Πολλές ώρες περνούσα μόνιμη μου, διάβαζα πάρα πολύ. Είχαμε τεράστια βιβλιοθήκη. Συνέχεια έφερναν βιβλία στο σπίτι, αλλά τα διάβαζα εγώ.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Το Dune πότε το ερωτεύεσαι;
ΝΑΤΕΛΑ: Ε βρε παιδιά. Εγώ το διάβαζα στα ρώσικα πρώτη φορά. Όταν εγώ βλέπω ότι εδώ έχουνε πρόσβαση σε όλα λέω γιατί δε διαβάζουνε; Εμείς έπρεπε να το ψάχνουμε. Όχι χειρόγραφο, τυπωμένο σε γραφομηχανή ήτανε.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Ναι;
ΝΑΤΕΛΑ: Ναι, πρώτη φορά ας πούμε, The Shining, Stephen King, μου δάνεισαν, ήταν σε περιοδικό. Μου δάνεισαν για δύο μέρες και εγώ διάβαζα μέρα και νύχτα διάβαζα. Γιατί ήθελε να διαβάσει και η μαμά μου. Και ήτανε πρώτη φορά που κατάλαβα ότι αυτό με ελκύει αφάνταστα, το sci-fi αυτό που λέμε είναι η μεγάλη μου αγάπη.
ΠΑΙΖΟΥΝΕ ΠΙΑΝΟ
ΧΡΗΣΤΟΣ: Τι κοπανάνε εντωμεταξύ τα….
ΝΑΤΕΛΑ: Τις πόρτες.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Κοπανάν τις πόρτες έξω τι κάνουνε δε μπορώ να καταλάβω. Αν είναι δυνατόν!
ΝΑΤΕΛΑ: Αυτό το ‘χουν λιγάκι. Εμείς δε κλείνουμε έτσι τις πόρτες, αυτό μου έκανε εντύπωση στην Ελλάδα. Κλείνουμε τις πόρτες έτσι.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Α, ναι, ναι. Οι Αμερικάνοι δε κλείνουνε καθόλου τις πόρτες και μπαίνουνε στα θρίλερ και τους σκοτώνουνε, εμείς εδώ πέρα τις κοπανάμε έτσι.
ΝΑΤΕΛΑ: Όχι, στα θρίλερ ξέρεις τι μου κάνει εντύπωση; Εσύ ας πούμε είσαι μόνος σου σε μια μονοκατοικία τεράστια. Ακούς ένα θόρυβο. Εσύ τι κάνει; Εγώ προσωπικά θα έπαιρνα την τσάντα μου και θα έτρεχα κάπου. Όχι, πάνε εκεί στο θόρυβο…
ΧΡΗΣΤΟΣ: Ναι, «για να δω τι ακούστηκε!»
ΝΑΤΕΛΑ: … «Hello! Hello!» Τι hello!
ΧΡΗΣΤΟΣ: Τι hello, σήκω φύγε!
ΝΑΤΕΛΑ: Φύγε όσο μπορείς, ας πούμε! Εγώ πάντα μου άρεσε να λέω τα παραμύθια. Να τα λέω, όχι να τα γράφω. Και θυμάμαι που μαζευόμασταν στην είσοδο του σπιτιού, γιατί έξω κάνει πολύ κρύο. Και βράδυ έλεγα ιστορίες, ας πούμε για ένα μαύρο χέρι... και λέω. Και μέσα στην ησυχία, σιγά σιγά ανοίγει η πόρτα και μπαίνει ένας κύριος με μαύρα μαλλιά και μαύρο μούσι. Και ανοίγει η πόρτα και μπαίνει ένας κύριος με μαύρα μαλλιά και μούσι. Τις τσιρίδες που βγάλαμε, ο κύριος κόντεψε να πάθει ανακοπή. Τι να σου λέω, ποιος Stephen King! Εμείς αυτά είχαμε, αλλά ξέρεις, αυτό που χτυπάει η καρδιά και…
Μετά μια φορά ανακαλύφθηκε ότι έπρεπε να κάνουμε κάτι σαν έκθεση και δεν το είχα γράψει, αλλά το είχα διαβάσει από το τετράδιο και τελευταία στιγμή μου το αρπάζει η κυρία και βλέπει από μέσα ήταν άδειο. Γιατί το ξέχασα, αλλά δεν το είπα. Απλά το είπα έτσι.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Το σκεφτόσουνα δηλαδή και το έλεγες.
ΝΑΤΕΛΑ: Ναι αλλά αυτό μετά βγήκε πολύ καλό και στην δουλειά σαν να κάνεις διαλέξεις. Ας πούμε, μου λες που λέει έχουμε 40 λεπτά πες για τον Μπετόβεν. Δεν θα έχω προσχέδιο. Απλά μέσα στο μυαλό μου θα πω αυτό, αυτό, αυτό. Και πάντα θα ξεκινήσω από κάποια γεγονότα που θα είναι δευτερεύον για τον μουσικολόγο αλλά πρωτεύοντα για μέσο άνθρωπο γιατί κουτσομπολιά μας σώζουν πάντα. Και με αυτόν τον τρόπο έχω επιτύχει αρκετά πράγματα και στο σχολείο.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Ξεκάθαρα μα κι εγώ έτσι με εσάς αγάπησα την ιστορία της μουσικής γιατί πιο πριν βαριόμουνα και θυμάμαι που υπήρχε πολύ αυτό το «α, να πώ ένα κουτσομπολιό παράλληλα κάπως να το κάνω πιο ενδιαφέρον.
ΝΑΤΕΛΑ: Ναι. Αυτό όμως θυμάσαι για πάντα. Κανείς δεν θυμάται ότι ο Λίστ έγραφε ορατόριο που είναι για την Άγια Ελισάβετ. Αλλά όλοι θυμούνται που είχε δύο γυναίκες και με τους δύο δεν ήταν παντρεμένος. Αυτό θυμούνται όλοι. Αν θα το κολλήσει ένα στον άλλο θα θυμούνται και την Άγια Ελισάβετ.
Ήμουνα τρίτη δημοτικού. Πήγα στο cinema, γιατί πολλά παιδιά πήγαιναν στο cinema, εμείς τότε δεν είχαμε στην τηλεόραση. Τι να σου πω, συνέδριο του κόμματος; Πήγαιναν πολλά παιδιά, πήγα και εγώ. Ήταν γιαπωνέζικο anime στο στυλ ξέρεις, καταστροφή της Ιαπωνίας με Godzilla ή κάτι τέτοιο. Πρώτη φορά κάτι τέτοιο είδαμε. Πρώτη φορά είδα αυτό το χρωματιστό στυλ. Με χτύπησε για πάντα. Και από τότε το σινεμά, δεν ξέρω, ό,τι και να γίνει, στο σινεμά θα πάω.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Με τη μουσική πώς έγινε αυτό το χτύπημα;
ΝΑΤΕΛΑ: Πάντα ήθελα να μάθω την μουσική. Αλλά όλο κάπως καθυστερούσε. Στην Πέμπτη Δημοτικού αποφάσισα να πάρω την κατάσταση στα χέρια μου. Τώρα φαντάσου 5η Δημοτικού, ένα κοριτσάκι με κοτσιδάκια, μαύρα γυαλιά, κακάσχημα, άλλα δεν είχαμε. Λίγο έτσι ο στρουμπουλό, αδέξιο, γιατί ένα χρόνο είπαμε πέρασα στο νοσοκομείο. Πήγα μόνη μου στην Κεντρική Μουσική Σχολή που μου είπαν «είσαι μεγάλη, εμείς παίρνουμε μόνο 7 χρονών πρωτάκια.»
ΧΡΗΣΤΟΣ: Πόσο χρονών ήσασταν;
ΝΑΤΕΛΑ: Δέκα. Στεναχώρια εγώ, αλλά λέει «ξέρεις κάτι, υπάρχει μια μουσική σχολή που δεν είναι δωρεάν αλλά εκεί μπορεί να σπουδάσει ο οποιοσδήποτε, οποιασδήποτε ηλικίες.» Είχε μια απόσταση, ξέρεις με λεωφορείο έπρεπε να πηγαίνεις μισή ώρα. Αλλά αυτό δεν ήταν κάτι ανήκουστο. Ανέβηκα στο λεωφορείο, βρήκα που είναι αυτή η σχολή, έψαχνα αρκετά. Και μου είπανε «εντάξει, αφού είναι αρχή της χρονιάς, μπορείς να δώσεις εξετάσεις». Χτύπησα τα παλαμάκια, τραγούδησα κάτι… Μ' άρεσε πάντα να τραγουδάω, τραγουδούσα στο σπίτι συνέχεια και μάλιστα με πολύ ψηλή φωνή. Ήμουνα πάντα υψίφωνος, οι γείτονες λίγο διαμαρτυρότανε. Μου έδωσαν μια απόδειξη, λέει «αυτό θα το δώσεις στους γονείς να πληρώσουν». Ήρθα στο σπίτι και είπα ότι γράφτηκα στην μουσική σχολή και θέλω πιάνο.
Αυτό ήταν μεγάλη έκπληξη, αλλά αποφάσισαν να μην μου χαλάσουν το χατίρι. Και αρχίσαμε να ψάχνουμε πιάνο, το οποίο τελικά βρέθηκε, ήταν μια αντίκα. Είχε ιστορία, γιατί παλιά άνηκε στην Αμερικάνικη Ένωση και θυμάμαι που το έφεραν έξι ναύτες καημένοι και το κουβαλούσαν . Ήταν τεράστιο, με κηροπήγια. Ήρθε και αυτός ο μαέστρος, διευθυντής της στρατιωτικής ορχήστρας, που έφευγε και για αυτό το πουλούσε. Θυμάμαι που μου έκανε ανεξίτηλη εντύπωση η κατάλευκη στολή του, με αυτό το ξέρεις χρυσό μαχαιράκι. Από τότε που βλέπω αυτά τα ξέρεις, μια στολή κάπως έχω ένα χτύπα! Χτυπά λίγο η καρδιά!
Δεν μπορώ να πω που μελετούσα πολύ. Θυμάμαι χαρακτηριστικά, που η δασκάλα μου δεν μου έλεγε και πολλά πράγματα. Πώς να βάλουμε τα χέρια και τα λοιπά, από μόνο του έβγαινε. Αλλά η μουσική είναι μέσα σου υπάρχουν άνθρωποι που ξέρεις μόλις ακούν το πιάνο, μετά σαν σεληνιασμένος πας στον ήχο. Ήδη έπαιζα σονατίνες μετά από δύο μήνες και άρχιζα να γράφω κομμάτια.
ΝΑΤΕΛΑ ΠΑΙΖΕΙ ΠΙΑΝΟ
ΧΡΗΣΤΟΣ: Αυτό πότε το γράψατε;
ΝΑΤΕΛΑ: Δε θυμάμαι…
ΧΡΗΣΤΟΣ: Παλιό είναι;
ΝΑΤΕΛΑ: Ναι, γι’ αυτό κάνω λάθη έχω να το παίξω τουλάχιστον 3 χρόνια.
ΝΑΤΕΛΑ: Μια φορά που έπαιζα θέματα αρμονίας θυμάμαι που ο Αλέξανδρος έτρεξε κοντά μου λέει «μαμά, τι είναι αυτό;» Λέω είναι αρμονία. «Εγώ», λέει «πότε θα κάνω αυτό;» Γιατί με έβλεπε που το γράφω. Λέω μετά από την θεωρία. Άρα το έχεις μέσα σου και νιώθεις. Είναι. Από την φιλοσοφική άποψη πώς εσύ συντονίζεσαι με ένα κύμα παγκόσμιο της ομορφιάς. Και λες αυτό είναι ωραίο.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Όταν ήρθε και στο είπε αυτό έπαιζε ήδη πιάνο;
ΝΑΤΕΛΑ: Ναι. Αυτό που θα σου πω τώρα. Πραγματικά με βαραίνει πάρα πολύ. Την Παρασκευή βράδυ χάθηκε. Και την Πέμπτη εμείς δώσαμε τις εξετάσεις. Πιάνο. Έπαιξε και ο Αλέξανδρος και θυμάμαι που μια κοπέλα που ήταν να παίξει μετά από αυτόν λέει… Είναι τώρα δικηγόρος. Και την πήρα τηλέφωνα μια φορά από την Αθήνα, λίγο να βοηθήσει σε κάτι. Και λέει. Την γνωρίζεις την Νατέλα και λέει, τι να σου πω λέει. Με πιστεύεις ότι μια μέρα πριν τις 3 Φεβρουαρίου ήμασταν μαζί με τον Αλέξανδρο και του ζήτησα «σε παρακαλώ να πάω εγώ μπροστά γιατί φοβάμαι που μετά από σένα θα φαίνομαι τελείως, κάπως χάλια. Και έπαιξε αρκετά καλά έπαιξε. Πραγματικά δηλαδή όχι που λέμε ό,τι κάνει παιδί είναι καλό. Γιατί με έπιασε ο Χρήστος.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Ο Νούλης.
ΝΑΤΕΛΑ: Ναι, και λέει ρε να τον πιάσουμε, να τον ζορίσουμε. Λέω δεν μπορώ να πω κάτι, βλέπω που θα γίνει πολύ ψηλός λέω μήπως θα τον εμποδίσει αυτό. Μετά λέω, τι λέω τώρα, στον Χρήστο το λέω.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Καλά ναι.
ΝΑΤΕΛΑ: Λέω μήπως να παίζει μπάσκετ δεν ξέρω. Αλλά από ό,τι καταλαβαίνω μάλλον θα γινόταν μουσικός. Γιατί το μπάσκετ αυτό θέλει μια ανταγωνιστικότητα. Αυτό δεν το είχε.
Το πάχος, γυαλάκια και κοτσιδάκια δεν με εμπόδιζαν να θέλω συνεχώς να βρίσκομαι στην σκηνή. Ποιος θα είναι το παιδάκι, εγώ. Καλά, ποιος θα χορέψει εγώ. Λίμνη των κύκλων. Τώρα το βάρος και… Ήθελα να γίνω μπαλαρίνα, δεν με πήρανε. Δύο όνειρα μου κόψανε λόγω του ύψους. Να γίνω μπαλαρίνα και αστροναύτης.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Γιατί οι μπαλαρίνες πρέπει να είναι κοντές;
ΝΑΤΕΛΑ: Ναι βέβαια, ε ποιος θα με σηκώσει ρε Χρήστο!
ΧΡΗΣΤΟΣ: Α, ναι σωστά!
ΝΑΤΕΛΑ: Με το πόδι αν θα κάνω έτσι τα σκηνικά θα φύγουν. Εκεί υπάρχει όριο βάρος και ύψος. Ακριβώς γι' αυτό. Όπως βλέπεις τα όνειρα μου ήταν τελείως ανεξέλεγκτα. Έτσι κάπως προχωρούσανε τα χρόνια. Εγώ ήθελα να γίνω μουσικός. Δεν μπορείς να καταλάβεις ποια στιγμή αυτό ξεκινάει αλλά νομίζω εκεί που πήγα μόνη μου να γραφτώ στην μουσική σχολή ήδη διαμορφώθηκε αυτό. Εγώ θέλω να γίνω αυτό. Όχι επειδή θέλω να κάνω καριέρα. Θέλω να παράγω μουσική. Μετά βρέθηκα στα χέρια ενός δάσκαλου που μας μάζεψε και λέει. Χαίρομαι πάρα πολύ που εσείς θέλετε να γίνετε μουσικοί και πρέπει να σας πω όμως ένα πράγμα. Ήταν απίστευτος. Ήταν από την Μόσχα και μας έλεγε κάτι πικρές αλήθειες χωρίς προειδοποιήσεις στα πέντε κοριτσόπουλα που ήμασταν τμήμα μουσικολογίας. Λέει, να ξέρετε ότι εσείς σαν μουσικοί θα δουλεύετε πολύ και δεν θα έχετε ποτέ λεφτά. Αυτά τα δύο πράγματα μας είπε. Το θα δουλεύετε πολύ ισχύει. Με τα λεφτά όπως θα πετύχεις. Δουλεύεις συνέχεια ασταμάτητα, όλοι όλοι γύρω μου, οποίος ασχολείται με μουσική δουλεύουνε και δεν είναι πάντα δεδομένο που θα πληρωθείς για αυτό που κάνεις.
ΠΑΙΖΟΥΝΕ ΠΙΑΝΟ
ΧΡΗΣΤΟΣ: Μισό λίγο. Σοφία!
ΓΕΙΤΟΝΙΣΣΑ: Ναι…
ΧΡΗΣΤΟΣ: Χρήστος εδώ.
ΓΕΙΤΟΝΙΣΣΑ: Ορίστε;
ΧΡΗΣΤΟΣ: Ο Χρήστος είμαι
ΓΕΙΤΟΝΙΣΣΑ: Ναι, Χρήστο!
ΧΡΗΣΤΟΣ: Εσείς ανοιγοκλείνετε πόρτες;
ΓΕΙΤΟΝΙΣΣΑ: Εμείς τώρα μόλις ήρθαμε σπίτι.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Α, όχι. Οκ, έγινε!
ΝΑΤΕΛΑ: Δύσκολο να κάνεις ηχογράφηση. Εγώ που να κάνω ηχογράφηση που είχαμε τον σύνδεσμο του ΠΑΟΚ δίπλα στο σπίτι.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Α, καλά. Ε, από πού να το πάμε, πάμε από ‘δώ;
ΝΑΤΕΛΑ: Όχι, πάμε ξανά απ’ την αρχή. Μισό λεπτό είναι, σιγά!
ΠΑΙΖΟΥΝΕ ΠΙΑΝΟ
ΝΑΤΕΛΑ: . Έτσι είναι με την μουσική. Τα χρόνια περνούσανε. Γυρίσαμε στην Τιφλίδα πάλι. Προσπαθήσαμε εκεί. Πέρασα στο κονσερβατουάρ της Τιφλίδας. Πήγα και στην Άγια Πετρούπολη. Να ρωτήσω μήπως. Πώς βλέπετε αν θα έρθω ας πούμε σε εσάς. Και ξέρεις τι μου είπανε; Με πείραξε πάρα πολύ. Μου είπανε εντάξει να ξέρετε εμείς θα πάρουμε 10 άτομα από όσα θα εμφανιστούν. Δεν θα μπορούσατε να πάρετε το επίθετο της μητέρας σας που είναι Ρώσικο;
ΧΡΗΣΤΟΣ: Α, του μπαμπά ήτανε;
ΝΑΤΕΛΑ: Γεωργιανό. Αυτό με πείραξε πάρα πολύ. Γενικώς δεν θα ήθελα… Ήδη ένιωθα. Αυτό πάντα νιώθεις. Με κάποια έκτη αίσθηση. Ότι κάτι θα γίνει. Κάτι έρχεται. Τρομερές αλλαγές και όχι προς το καλό.
Νομίζω το 1986, έγινε η συνάντηση του Γκορμπατσόφ με τον Μπους. Μετά άρχισαν όλες αυτές οι εθνικιστικές… Κάπως όλοι ξαφνικά ξύπνησαν. Μετά έγινε μια όχι εξέγερση. Πραξικόπημα. Στη Μόσχα δεν ξέραμε τι γινότανε. Αλλά από τότε δεν συμπαθώ την Λίμνη των Κύκνων. Να σου πω γιατί. Όταν εμείς ξυπνούσαμε το πρωί, ανοίγαμε την τηλεόραση και αντί για τις ειδήσεις βλέπαμε την Λίμνη των Κύκνων, εμείς καταλαβαίναμε οτι στα κεντρικά γίνονται κάτι.. Διάφορα άσχημα πράγματα. Μας έβαζαν κλασικό μπαλέτο. Στην τηλεόραση. Αυτό είναι γεγονός όταν έγινε πραξικόπημα η τηλεόραση σε όλη την έκταση της πρώην Σοβιετικής Ένωσης μετέδιδε τη Λίμνη των Κύκνων.
Διαλύθηκε η Σοβιετική Ένωση. Ήταν τρομερή και άσχημη εποχή. Οτιδήποτε πνευματικό. ήταν παραγκωνισμένο. Ήταν καθαρή επιβίωση σαν στην ζούγκλα. Που θα επιβιώσει ο δυνατότερος ο κόσμος κυκλοφορούσε έξω με το καλάσνικοφ να φανταστείς. Απίστευτα χρόνια. Δεν είχαμε φαγητό. Έμεινα στην Γεωργία. Οι γονείς μου πήγαιναν στο Ναλτσικ να δουν την γιαγιά. Δεν μπορούσαν να γυρίσουν. Δουλειά δεν υπήρχε, όχι, δουλειά υπήρχε. Λεφτά δεν υπήρχανε. Κυριολεκτικά. Γιατί κόπηκαν τα παλιά τα ρούβλια. Καινούρια δεν εμφανίστηκαν. Κάτι κουπόνια κυκλοφορούσαν. Ξυπνούσαμε το πρωί δεν ξέραμε αν μπορούμε να φάμε μεσημέρι. Δεν μπορούσες να αγοράζεις τρόφιμα. Στην Τιφλίδα τότε έμεινα. Είχα, είχα περάσει τρομερές καταστάσεις και θυμάμαι που δεν μου άρεσε καθόλου αυτό. Γιατί. Δεν μπορείς να ασχολείσαι με τη μουσική πια. Όλες οι ζωές μας άλλαξαν τότε.
Γεννιέται ο Αλέξανδρος. Στον Νάλτσικ κι αυτός είναι γεννημένος εκεί. Γιατί πήγα από την Τιφλίδα, δεν γινόταν στην Τιφλίδα να κάτσω. Ήταν κάτι προσωρινό μέχρι που να βρούμε κάποιες συνθήκες, κάποια λύση. Αλλά μετά έγινε, τελείως διακόπηκε η επικοινωνία γιατί αεροπλάνα δεν υπήρχαν, δεν υπήρχε βενζίνη, δεν υπήρχε ανεφοδιασμός, πλήρης διάλυση. Πώς είναι όταν είναι πόλεμος και κόβονται όλα; Ε, σε τέτοιες περιπτώσεις πρέπει να είστε όλοι μαζί. Αλλά σε εμάς δε βγήκε. Λέω, χειμώνας, τουλάχιστον λέω να κάτσουμε εκεί, στο Νάλτσικ με την μαμά που έχουμε φως, έχουμε ζεστό νερό, έχουμε συνθήκες. Και όταν πήγα εκεί με πρότειναν να δουλεύω σαν μουσικός στο σχολείο. Δεν μπορούσα να αρνηθώ γιατί ήταν μοναδική ευκαιρία. Κατά καιρούς ερχόταν ο άντρας μου στον Νάλτσικ, και μετά έγινε πτώχευση. Αυτό που πρότειναν να κάνουν εδώ. Λέω, πώς μπορείτε να το πρότεινε; Ξέρετε λέω τι είναι αυτό; Η κατάσταση τώρα να μην το πολυλογούμε ήταν ως εξής. Έξι μήνες εμείς δεν πληρωνόμασταν.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Με τον άντρα σας πώς γνωριστήκατε;
ΝΑΤΕΛΑ: Α ήμασταν μια παρέα, φοιτητές ήμασταν όλοι μαζί, κάποιοι κοινοί γνωστοί. Αυτός σπούδαζε Αγγλική και Ελληνική φιλολογία, Ξένες Γλώσσες Ινστιτούτο. Από εκεί γνωριστήκαμε. Δεν μπορώ να πω καλός άνθρωπος ήταν αλλά δεν είχε δύναμη να ξεπεράσει όλα αυτά. Εκεί, αυτοί που επιβίωσαν δεν ήταν καλύτεροι άνθρωποι. Τότε, σε αυτές τις εποχές. Οπότε κατάλαβα ότι μόνη μου κάπως πρέπει να προχωρήσω. Πάντως τον ενημέρωσα του λέω θα πάω στην Ελλάδα εκεί ίσως εκεί θα βρω κάποια δουλειά θα μαζέψω κάποια λεφτά να γυρίσω. Δεν ξέρω κάτι εμπόριο, θα κάνουμε κάτι, τότε όλοι έκαναν εμπόριο δεν υπήρχε άλλη περίπτωση.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Πότε έρχεται η απόφαση ότι πρέπει να φύγω από ‘δώ;
ΝΑΤΕΛΑ: Αυτό όταν με ρωτάνε εγώ λέω παιδιά δεν ήταν στο στυλ που ας πάω απλά για μια βόλτα. Μίλησα με την ξαδέλφη μου που ήταν εδώ ήδη παντρεμένη χρόνια πριν και την εξήγησα, λέω, εδώ δεν υπάρχει περίπτωση να γίνει κάτι. Και είπε έλα εδώ θα προσπαθήσω να σε βοηθήσω. Αλλά τέτοιες αποφάσεις, είναι κάτι που αλλάζει την ζωή σου. Αν θα ήταν έτσι, αν θα ήταν κάτι, αν θα γινόταν αυτό. Μετά δεν μπορείς να αλλάζεις κάτι. Εμείς προσπαθούμε πάντα να κάνουμε κάτι καλύτερο για τα παιδιά, αλλά δυστυχώς δε νομίζω πως είμαι μοναδική. Πολλοί γονείς βρίσκονται μπροστά πως λέμε από τα δύο κακά διαλέγουμε το μικρότερο. Κάπως έτσι είναι.
Η αλήθεια είναι που ξέρεις που πατάνε Χρήστο; Όταν είσαι μεγαλωμένος σε μια οικογένεια νομοταγής, νορμάλ, με καλές σχέσεις, σε σωστό περιβάλλον, τα πολλά πράγματα που συμβαίνουν στον κόσμο σου είναι άγνωστα. Εγώ κάποια πράγματα που έμαθα μετά ούτε που έρχονταν στο μυαλό μου Χρήστο. Ούτε έρχονταν στο μυαλό μου!
OUTRO: Ο Άλεξ εξαφανίστηκε από το κέντρο της Βέροιας την Παρασκευή 3 Φεβρουαρίου του 2006. Έκτοτε αγνοείται. Αν ακούγοντας αυτό το podcast του istorima θέλετε να μοιραστείτε κάποια νέα πληροφορία σχετικά με την υπόθεση, μπορείτε να στείλετε email στο findalex.podcast@gmail.com για να ενημερωθεί η οικογένεια. Μια ιστορία αλλάζει πολλές, όμως αυτή την ιστορία μπορεί να την αλλάξει μόνο η αλήθεια.