ΧΑΡΙΣ ΠΑΓΩΝΙΔΟΥ (ΑΦΗΓΗΣΗ): Όταν σκέφτεσαι τη ζωή σε ένα νησί της Ελλάδας, φαντάζεσαι παραλίες, πανηγύρια, χορό, έρωτες, γέλια…Τι φαντάζεσαι όμως όταν ακούς τη ζωή σε ένα νησί της Ελλάδας, για ένα κορίτσι που γεννήθηκε και μεγάλωσε εκεί και ανακαλύπτει στα 16 ότι…της αρέσουν τα κορίτσια; Είμαι η Χάρις Παγωνίδου και ακούτε ένα επεισόδιο της σειράς του istorima Outcasts.
ΆΝΝΑ ΛΑΖΑΡΕΤΟΥ: Με λένε Άννα Λαζαρέτου, γεννήθηκα στην Ικαρία και μεγάλωσα στην Ικαρία. Λοιπόν, εγώ γεννήθηκα και μεγάλωσα λίγο πριν το 2000, που σημαίνει ότι αυτό για την Ικαρία ήταν μια εποχή πάρα πολύ ωραία. Δηλαδή, εμείς ακόμα προλάβαμε το να παίζουμε στην πλατεία άνετα, ωραία, χωρίς να φοβάται ο άλλος, χωρίς να έχει στο μυαλό του, τώρα θα χτυπήσει, θα περάσει τ’ αμάξι, θα περάσει το μηχανάκι. Είναι λίγο πιο χαλαρό. Ήμασταν όλη μέρα μέχρι το βράδυ στο δρόμο. Τα καλοκαίρια από το πρωί μέχρι το βράδυ στην παραλία. Ήταν ωραία.
Παίζαμε κρυφτό. Ζήσαμε και την αλητεία όμως λίγο μεγαλώνοντας, παίρναμε αυτοκίνητα που ήταν απλά παρκαρισμένα στο λιμάνι και τους βάζαμε μια πρώτη και πηγαίναμε και μετά μας κυνηγούσαν. Και κυλούσαν έτσι. Δηλαδή, πήγαινες για τους καφέδες σου μετά. Ξεκίνησαν και άνοιγαν και κάποια μαγαζιά που μπορούσες να πας να κάτσεις και ως πιτσιρίκας, ρε παιδί μου, πιτσιρίκα, ξέρω γω, εκεί πέρα.
Όπως, ας πούμε, το καφέ τότε στον Εύδηλο που είχε και το ίντερνετ καφέ το πρώτο. Που ήτανε πάνω κάτω δίπλα από το Γυμνάσιο. Ε εντάξει. Όλη η πιτσιρικαρία εκεί ήμασταν. Και... πω, ίντερνετ καφέ τώρα.
Δεν θα το άλλαζα. Σίγουρα δεν θα το άλλαζα το να μεγαλώσω εδώ. Ήταν πολύ ωραία ρε παιδί μου και το θυμάμαι με αγάπη. Ήτανε φροντιστικό. Ήξερες ότι θα βγω, θα γυρίσω, είχες ασφάλεια.
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΞΗΡΟΥ (ΕΡΕΥΝΗΤΡΙΑ).: Υπάρχει κάτι που δεν σου άρεσε εδώ πέρα καθόλου;
Α.Λ: Κοίταξε τώρα. Εγώ τότε δεν το είχα κιόλας πολυκαταλάβει, όταν ήμουν μικρή. Βέβαια, είχα αρχίσει να παίρνω χαμπάρι ότι εντάξει, εμένα δεν μ’ αρέσει κανένας από το σχολείο. Γιατί σε όλα τα κοριτσάκια άρεσε ο τάδε, σε εμένα είχα μία κλίση προς μία φίλη μου συγκεκριμένη. Αλλά δεν μπορούσα να καταλάβω τι συμβαίνει. Αλλά με όλον αυτόν τον θαυμασμό που δείχνανε τα άλλα κορίτσια σ’ αυτό το αγόρι, ας πούμε, πχ, εγώ έδειχνα τον θαυμασμό σε ένα άλλο κορίτσι. Και λέω: «Μπα, ιδέα σου θα είναι». Έκανα προσπάθειες για κάποιες σχέσεις με αγόρια, που δεν πήγε καθόλου καλά προφανώς. Και εκεί στα 16 αποφάσισα ότι δεν πάει άλλο αυτό. Και αποδέχτηκα θα πω το κομμάτι της εαυτής μου, δηλαδή το να πω ότι: «Α, εσένα τώρα μάλλον σου αρέσει αυτή η κοπέλα και καλό είναι μάλλον».
Και τότε στα 16 λοιπόν κάνω την πρώτη μου σχέση με αυτή την κοπέλα που ήμουν όντως τυχερή που κι εκείνη ήθελε. Και κάποια στιγμή με ρώτησε η μάνα μου: «Ποιος είναι ο τυχερός που μιλάς όλη την ώρα;». Και της λέω: «Μάνα, δεν είναι τυχερός. Μου λέει: «Γιατί, αφού η κόρη μου…». «Όχι, όχι», της λέω, «δεν αντιλέγω, αλλά είναι τυχερή». Και ήτανε και Πρωτοχρονιά τότε. Και με κοιτάει μες τα μάτια και μου λέει: «Α ωραία, μπράβο». Και λέω: «Κοίτα να δεις, τόσο εύκολο ήτανε!».Γελάστηκα προφανώς.
Μετά κατάλαβα και από την άλλη οικογένεια, την αντίστοιχη της κοπέλας, τέλος πάντων, ότι δεν είναι και πολύ ήρεμο όλο αυτό. Δηλαδή όταν το κατάλαβαν, υπήρχε το: «Α, ο Χριστός και η Παναγία θα σας κάψει», αλλά ήτανε και πολύ προστατευτικοί για το κορίτσι τους, ούτως ώστε να μην ακουστεί, να μην... Οπότε και εμένα δεν με κράξαν, ας το πούμε έτσι. Ήταν όμως πολύ στο ότι: «Δεν ξαναβλέπεις την κόρη μου». Ξεκάθαρα πράγματα. Που μεταξύ μας δεν ίσχυσε. Προφανώς, ήμασταν δύο χρόνια μαζί.
Έπειτα όμως... Εγώ, ας πούμε, μου έχουνε χακάρει το Facebook και μου έχουνε γράψει χαρακτηρισμούς «Α, μωρή λεσβία, τσούλα...» Και άλλα τέτοια. Και να μου έχουν αλλάξει κωδικούς για να το δούνε όλοι και να μην μπορώ να το σβήσω εγώ.
Ήταν πολύ σκληρό, ξαφνικά, κάποιο άτομο να σου κάνει αυτό. Και μετά από αυτό να ακούς χαρακτηρισμούς: «Α η λεσβία, α να, με αυτή βγαίνει», ας πούμε. Με όποια κι αν έκανα παρέα. Όπως είχε πει χαρακτηριστικά ένας, τέλος πάντων: «Α, της τον φορμάρεις». Και γυρνάω, τον κοιτάω. Αλλά σου λέω τώρα 16-17 χρονών. Και λέω: «Πω πω, μάλλον δεν είναι και πολύ οκ αυτό που συμβαίνει, μάλλον έχω πρόβλημα». Και το σκεφτόμουν.
Και μετά μίλησα σε μια πολύ αγαπημένη φίλη μου ευτυχώς. Και μου λέει: «Όχι», μου λέει, «κατ’ αρχάς», μου λέει, «δεν χρειάζεται να βάλεις ταμπέλα είσαι, δεν είσαι λεσβία από τώρα, είναι πολύ νωρίς. Σίγουρα σου αρέσει αυτή η σχέση που είσαι με αυτή την κοπέλα. Είναι ok». «Α», λέω, «ωραία, είναι ok». Μετά μίλησα και σε μια τότε καθηγήτρια μου που ήταν πιο ανοιχτόμυαλη, πιο ωραία ότι: «Α, συμβαίνει αυτό. Μήπως υπάρχει κάποιο πρόβλημα;. Εμένα μ’ αρέσει αυτή. Έχω σχέση με αυτή την κοπέλα. Είναι φυσιολογικό;». Υπήρχε αυτό το στο μυαλό σου το: «Μωρέ κάνω κάτι λάθος; Είναι κάπου αχ περίεργο». Αλλά ευτυχώς έπεσα πραγματικά σε δύο ανθρώπους. –και ήμουν πολύ τυχερή που ’πεσα σε αυτούς τους ανθρώπους–, που μου λέγανε ότι: «Όχι απλά είναι φυσιολογικό. Φυσιολογικό είναι και ωραίο. Και όπου νιώθεις ασφάλεια και είναι μαζί και ο άλλος και θέλει είναι ok».
Όταν είσαι straight γυναίκα, έχεις άλλους εκατό straight άντρες να διαλέξεις. Όταν είσαι όμως λεσβία, πιτσιρίκα, που το ανακαλύπτεις τώρα, δεν έχεις επιλογές. Τουλάχιστον μπροστά σου. Που να τις ξέρεις. Γιατί εμένα μου ανοίχτηκαν πόρτες από ανθρώπους που το έχουν κάτω απ’ το χαλάκι. Το έχουν κρύψει. Το έχουν βάλει από πάνω με κάτι άλλο. Οπότε ξεκίνησε αυτή η διαδικασία. Που θα σου πω ότι είναι για μένα πολύ ψυχοφθόρα. Δηλαδή το να κάθεσαι να κρύβεσαι. Και σε βάζει πάλι σε μια διαδικασία ότι: «Μωρέ, δεν είναι. Γιατί κρύβομαι; Γιατί εγώ κρύβομαι και η άλλη δίπλα μου δεν κρύβεται, που τα έχει με τον Μπάμπη;», ας πούμε. Κάτι συμβαίνει λάθος. Αλλά πάρα πολύ αυτό το ότι... Α, μεγαλώνοντας. Να είσαι αρεστή, να σε αποδεχτούνε και να το βάλουνε και οι Καριώτες κάτω απ’ το χαλάκι ότι είσαι λεσβία. Να είσαι καλός άνθρωπος, δοτικός, προστατευτικός με όλους τους άλλους. Για να πούνε: «Ε μωρέ καλό κορίτσι αλλά και λεσβία».
Αλλά θα σου πω ότι μου έκανε τρομερά καλό που έφυγα. Δηλαδή το ότι έφυγα και είδα ότι υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι σαν και εμένα. Γιατί μέχρι να φύγω –θα γυρίσω στο ίντερνετ καφέ προηγουμένως, πριν κάνω την πρώτη μου σχέση λοιπόν– γκούγκλαρα: κορίτσι του αρέσουν κορίτσια. Και προφανώς φαντάζεσαι και εσύ ότι έβγαλε κάποια περίεργα βίντεο. Δεν υπήρχε σαν άρθρο: «Α, λεσβιακός έρωτας», π.χ. Τίποτα. Μετά μπήκα και έψαξα, γιατί κάπου έλεγε «Α, λεσβίες» στα βίντεο, ας πούμε. Μετά γκούγκλαρα τι είναι λεσβία. Μετά είδα την LGBT σημαία. Έπειτα είδα ότι υπάρχουν κάποιες ομάδες LGBT. «Α», λέω, «πω πω είμαστε πολλοί. Τι ωραία. Είναι κι άλλοι σαν εμένα».
Έφυγα στα 20 μου. Έφυγα για να πάω στην Αθήνα να ασχοληθώ με το θέατρο, να δω τι μπορώ να κάνω. Και έφυγα νομίζω το 2013, κάπου εκεί. Που πραγματικά ήταν λυτρωτικό γιατί ξεκίνησα και έψαχνα θέατρα, παραστάσεις, ιστορίες. Έψαχνα ανθρώπους που να έχουμε κοινά χαρακτηριστικά τώρα πέρα από το θέατρο και από αυτά. «Α, υπάρχουν κοίτα, υπάρχουν μαγαζιά. LGBT friendly». Και λες: «Α, κοίτα τώρα, κάπου είμαστε αποδεκτοί, ρε παιδί μου! Δεν είμαστε μόνο για τις πέτρες».
Πήγα στο «Θέατρο των Αλλαγών», σε μία σχολή. Οπότε ήταν μαγικό και πήγα, ασχολήθηκα εκεί με το θέατρο, την τελείωσα τη σχολή. Και μας έδωσαν ευκαιρία για νέα πράγματα. Δηλαδή σωματικό θέατρο, που εγώ δεν είχα ιδέα τι είναι. Που είναι τρομερό. Ανοίγει η ψυχή σου. Ανοίγουν όλο το κορμί σου. Άμα ξεκλειδώσεις το κορμί σου μπορείς να το κάνεις ό,τι θέλεις. Μας έχουν μάθει να είμαστε πιο σφιχτοί. Αλλά το θέμα είναι το κορμί σου να απελευθερωθεί σε όλες τις μορφές. Πόσο μάλλον στη σκηνή πάνω.
Δεν θα πω απαραίτητα ότι ήταν είτε καλύτερα είτε χειρότερα. Γνώρισα κόσμο που τρόμαξα εκεί, είναι η αλήθεια, που τον έχουν πετάξει έξω από το σπίτι τους ,ας πούμε. Δηλαδή επειδή έχει γυρίσει και έχει πει στη μάνα του και στον πατέρα του ότι: «Εγώ», ας πούμε, «είμαι gay». Ε, αυτό λίγο με φρίκαρε, δεν σου το κρύβω και λέω: «Πω πω, είσαι τυχερή, ξεκάθαρα είσαι τυχερή και πώς έτυχε και γεννήθηκες εκεί και από αυτήν τη μάνα και από αυτόν τον πατέρα και είσαι αυτό». Ε, ήταν όμως τεράστια διαφορά και ωραία διαφορά τα πάρτι. Γιατί πας και ενώ σου περιγράφουν απ’ τα media πάλι όλο αυτό το: «Α πώς είναι έτσι, χορεύουν οι γυμνοί, οι τσίτσιδοι, οι ομοφυλόφιλοι στην πυρά». Δεν έχω πάει να περάσω πιο ωραία, όχι όμως –καλά σίγουρα γιατί νιώθω ασφάλεια εκεί μέσα– και γιατί όμως είναι οι άνθρωποι με τόσο glitter, τόση χαρά, τόση μουσική, τόσο safe place που λες: «Έχει διαφορά».
Αλλά είναι τεράστιο πράγμα να πηγαίνεις να ακούς ομιλίες, να πηγαίνεις να βλέπεις ότι τόσοι άνθρωποι σαν εσένα, σαν δεν ξέρω ή, ας πούμε, τρανς άτομα. Και είναι μαγικό. Δηλαδή δεν θα το άλλαζα και αυτό με τίποτα. Μεγάλωσα πολύ ωραία εδώ πέρα, αλλά δεν θα άλλαζα αυτά τα χρόνια που είμαι πάνω με τίποτα. Μου έχει ανοίξει έναν ορίζοντα απίστευτο. Είναι μεγάλο θέμα το να φύγεις και να νιώσεις ότι κάπου ανήκεις κι εσύ ρε παιδί μου. Δεν είσαι ξέμπαρκη. Δεν φύτρωσες κάπου τελείως λάθος.
ΧΑΡΙΣ ΠΑΓΩΝΙΔΟΥ (ΑΦΗΓΗΣΗ):
Ακούσατε ένα επεισόδιο της σειράς «Outcasts».
Για να μη χάσετε κανένα επεισόδιο, ακολουθήστε μας στο Spotify ή όπου αλλού σας αρέσει να ακούτε podcasts.
Για περισσότερες αληθινές ιστορίες θα αλλάξουν τον κόσμο σας, μπείτε στο istorima.org. γιατί μια ιστορία, αλλάζει πολλές.